Płodność mężczyzny – przyczyny i leczenie niepłodności

Wiedza mężczyzn na temat czynników wpływających na jakość ich nasienia jest dość niska. Nie uświadamiają sobie oni jak dużym zagrożeniem dla męskiej płodności jest stres. Nie zdają sobie również sprawy z destrukcyjnego wpływu używek na płodność mężczyzny, takich jak alkohol czy papierosy, które są jedną z głównych przyczyn niepłodności. Aby to im uzmysłowić przyjrzyjmy się przebiegowi powstawania męskich komórek rozrodczych, czyli plemników.

Płodność mężczyzny  - proces wytwarzania plemników

Plemniki, zawierające materiał genetyczny, są produkowane w kanalikach nasiennych męskiego jądra, po czym dojrzewają w najądrzu. Stanowią one zaledwie około 5 proc. spermy, reszta tego płynu wspomaga przemieszczanie się plemników. Podczas jednej ejakulacji wydostaje się ok. 500 mln. plemników, wśród których mogą zdarzyć się również uszkodzone lub mniej ruchliwe. Wytwarzanie w pełni dojrzałego i gotowego do zapłodnienia nasienia trwa ok. 10 tygodni i w tym czasie wiele czynników może spowodować pogorszenie jego jakości, co w konsekwencji może prowadzić do problemów z płodnością. Najczęstszą przyczyną niepłod­ności wśród mężczyzn jest zły stan nasienia.

Płodność pary zależy od trzech czynników:

• dobrej jakości komórki jajowej,
• dobrej jakości plemników,
• dobrej jakości śluzu szyjkowego.

Płodność mężczyzny – główne przyczyny niepłodności:

• Zaburzenia hormonalne - najczęściej niski poziom testosteronu, skutkujący zmniejszeniem liczby produkowanych plemników,
• otyłość,
• wiek (po 40. roku życia zdolność do poczęcia obniża się),
• aktualne lub przebyte choroby weneryczne,
• Żylaki powrózka nasiennego powodują miejscowe podwyższenie temperatury w miejscu wydostawania się plemników z jądra, co sprawia, że obniża się ich ruchliwość lub nawet giną,
• Niektóre choroby tzw. układowe, np. choroby układu krążenia, przewlekłe zapalenie nerek, cukrzyca, niedokrwistość, choroby trzustki i wątroby,
• palenie papierosów,
• nadmierne spożywanie alkoholu. 

Negatywny wpływ na nasienie

Brak odpowiedniej wiedzy niestety szkodzi mężczyznom, którzy często wykonują czynności negatywnie wpływające na jakość ich nasienia. Wielu panom zdarza się trzymanie laptopa na kolanach oraz praca siedząca, a noszenie telefonu komórkowego w kieszeni spodni to już norma. Tymczasem niewielu mężczyzn wie jak zły wpływ mają takie czynności na ich płodność. Również noszenie obcisłych bokserek czy używanie podgrzewanych foteli w samochodzie powoduje zbyt silny ucisk i przegrzewanie jąder, czego skutkiem są zaburzenia produkcji plemników. Natomiast wszelkiego rodzaju używki (alkohol, papierosy, leki czy narkotyki), a także niewłaściwa dieta oraz stres powodują obniżenie liczby, ruchliwości i żywotności plemników. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że nawet sport może negatywnie wpływać na płodność mężczyzny. Zbyt długa jazda na rowerze prowadzi do przegrzewania jąder i zaburzeń spermatogenezy. Wszelki nawyki prowadzące do przegrzania jąder lub ucisku mogą prowadzić do problemów z płodnością.

Zmiana przyzwyczajeń umożliwia powstrzymanie, a nawet cofnięcie ne­gatywnych skutków złych nawyków.

ZOBACZ: Jak zwiększyć płodność: 6 naturalnych sposobów na wzmocnienie płodności >>

Przejawy niepłodności

Nie istnieją zauważalne objawy męskiej niepłodności. Powód do niepokoju o prawidłową płodność może być jedynie wtedy, gdy para współżyje przez rok bez zabezpieczenia w czasie dni płodnych kobiety, a mimo to nie dochodzi do zapłodnienia. Wtedy oboje powinni się przebadać.

Istnieją również badania płodności u mężczyzn. Polegają one na pobraniu próbki spermy. Pobrane nasienie dostarczone do laboratorium podlega ocenie makro­skopowej, czyli ocenie wyglądu, objętości, lepkości oraz płynności spermy. Następnie pod mi­kroskopem ocenia się najważniejsze parametry - koncentrację i ruchliwość plemników. Często wykonuje się również badania rozszerzone, gdzie bada się morfologię plemników, czyli prawi­dłowość ich budowy.

Płodność mężczyzny – leczenie

Jeśli przyczyną braku płodności mężczyzny są czynniki zewnętrzne lub słaba jakość nasienia, należy wyeliminować wszystkie złe nawyki i za pomocą głównie diety usprawnić jakość plemników.

Z powodu tego, że proces produkcji i wytwarzania plemników trwa aż 10 tygodni, o jakość nasienia należy zacząć dbać nawet 3 miesiące przed rozpoczęciem starań o poczęcie dziecka.

Naturalne składniki lecznicze jakie powinny zawierać preparaty poprawiające proces spermatogenezy, jakość nasienia oraz funkcjonowanie męskich narządów rozrodczych to L-karnityna, betakaroten, witamina C, koenzym Q10, cynk, kwas foliowy, selen, witaminy z grupy B (w tym głównie B12), miedz, chrom oraz witamina A i E.

Również regularna aktywność fizyczna, a w tym seksualna poprawia jakość nasienia i pobudza jego produkcję.

Inwazyjne metody leczenia niepłodności

W przypadku nieprawidłowych wyników badań nasienia, gdy niemożliwe jest wpły­nięcie na jego jakość poprzez zmianę czynników środowiskowych, rekomenduje się skorzysta­nie z metod wspomaganego rozrodu takich jak:

Inseminacja

Inseminacja domaciczna jest zabiegiem, w czasie którego za pomocą specjalnego cewnika do macicy wprowadza się wyodrębnione w warunkach laborato­ryjnych plemniki o najlepszej ruchliwości. W ten sposób można pominąć śluz szyjkowy oraz przeciwciała, które uniemożliwiają dotarcie plemników do macicy podczas stosunku.

Zapłodnienie pozaustrojowe - in vitro

W czasie zabiegu komórka jajowa oraz plemnik są łączone w warunkach laboratoryjnych. Następnie podczas procedury transferu zarodki przenoszone są do macicy kobiety.

Główną przyczyną niepłodności mężczyzn jest ich niewłaściwy tryb życia: używki, stres, przegrzewanie jąder czy siedząca praca oraz niezdrowa dieta. Niekiedy zmiana stylu życia wystarczy, by zostać ojcem. Bądź cierpliwy i pracuj nad sobą, a być może już wkrótce przekonasz się, że było warto podjąć ten trud zmiany życia na lepsze. Jeśli jednak mimo tych zmian, nie zauważasz poprawy, udaj się na badania nasienia. To nie boli, a może Ci tylko pomóc w zdiagnozowaniu prawdziwej przyczyny problemu i wyleczeniu.